PSA nedir?

PSA (prostat spesifik antijen), prostat dokusunu oluşturan hücrelerden salınan ve normalde jel halinde bulunan meninin sıvılaşmasını sağlayarak spermin hareket etmesini kolaylaştıran bir enzimdir. Koldan alınan kan ile ölçümü yapılır. Tok ya da aç olmak kan değerinde farklılık yaratmaz. Yani tok veya açken PSA ölçümü için kan verilebilir. 

Yaşa göre normal değerleri aşağıdaki gibidir.

YAŞ        PSA      
40-49     0-2.5 ng/ml
50-59     0-3.5 ng/ml
60-69     0-4.5 ng/ml

70-79     0-6.5 ng/ml

Bununla birlikte son zamanlarda genel kabul gören uygulama, 2.5 ve üzeri değerleri her yaş grubunda kabul etmektir. Ayrıca 6 ya da daha uzun süre AVODART veya DUTAPROS tb kullanan hastaların kan sonucu ile elde ettikleri PSA değerinin 2 katı hesaplanır ve gerçek PSA değerleri bu sonuç kabul edilir (PSA değeri X 2).

PSA değeri iyi huylu prostat büyümesi, prostat iltihabı, prostat kanseri, idrar yolu enfeksiyonu, idrar yolu ameliyatları başta olmak üzere birçok sebeple yükselebilir. Burada en önemli nokta, bu yükselişin arkasında kötü huylu bir patolojinin söz konusu olup olmadığını araştırmaktır. Bu amaçla takipler sırasında bazı durumlarda sadece PSA değeri değil, aşağıda açıklanan ek ölçüm ya da değerlendirmeler de önemli olabilir. 

Serbest PSA (free psa): Kanda dolaşan ve PSA değeri olarak belirtilen sonuç aslında kan proteinlerine bağlı olarak bulunan değerdir. Serbest PSA ise yine kanda ölçülen ve herhangi bir proteine bağlı olmadan serbest olarak dolaşan PSA'dır. Eğer kan PSA değeriniz ölçülmüş ve 4-10 ng/ml arası bir değer çıkmış ise, bu durumda serbest PSA değeri de ölçülüp serbest PSA/total PSA değeri hesaplanmalıdır. 

PSA velosistesi: Kandaki PSA değerinin belli bir süre içinde artış miktarını ifade eder ve yıllık 0.75 ng/ml üzerindeki artışlar önemlidir.